Sırasıyla Hititler, Frigler, Romalılar ve Osmanlılara ev sahipliği yapan ve kelime kökeni Latince olan Ağva, "iki dere arasında kurulmuş köy" anlamına geliyor. Ağva' ya bağlı bazı köylerde, tarihi M.Ö. 7. yüzyıla kadar uzanan bir takım tarihi kalıntılar görmek mümkün. Hisar Tepe' de bulunan kale kalıntısı, Hacıllı Köyü’nde, 3 ve 4. yüzyıllarda bulunan Gürlek Mağarası, Kalemköy'deki Romalılara ait kilise kalıntıları ve mezar taşları ile Sungurlu Mahallesi’ndeki dağ değirmeni, önemli buluntulardan bir kaçı. Ağva, 14. yüzyılın ikinci yarısında Konya, Balıkesir ve Karaman'dan gelen Türkmen boylarını ağırlamış. Bu yüzden, bugünkü Ağvalıların Türkmen boylarının çocukları olduğu biliniyor.