Tahminlere göre M.Ö. 2. yüzyılda, Bithynia Kralı II. Prusias tarafından kurulan “Prusa”da (Bursa), Romalılar ve Bizanslılar hüküm sürmüş. Anadolu Selçuklu Meliki Kutalmış oğlu Süleyman Şah, 1080 yılında, civardaki tüm ülkelerle birlikte burayı da almış. 35 yıl sonra yeniden Bizanslılara geçen kent 1326’da Osmanlı topraklarına katılmış. Osmanlı Devleti’nin ilk başkenti olarak tarihe geçen ve büyük bir hızla gelişme kaydeden Bursa, 1402’de Timur ordularınca yağma edilmiş; 1855 tarihli büyük depremde fazlasıyla zarar görmüş. 19. yüzyıl itibariyle eski güzel günleri epey bir gerilerde kalmış olan Bursa, bu dönemde güzel yapılarla çevrelenmiş sokakları, yeşilin her tonunu barındıran kent dokusuyla tam anlamıyla bir sürgün kentine dönüşmüş. Temmuz 1920’de Yunanlıların işgaline uğrayan Bursa, Eylül 1922’de Türk topraklarına katılmış.
Osmanlı İzleri
Bursa, 1326 yılında Bizanslı’lardan alınıp ilk başkent olması dolayısıyla Osmanlı izlerinin en yoğun görüldüğü yörelerden biridir. Doğal zenginlikleri, yeşil dokusu, şifalı suları, yaz ve kış turizmine olanak veren yapısının yanı sıra, Bizans Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinin mekansal ve mimari özelliklerini de günümüze kadar taşıyan Bursa, benzerlerine az rastlanır bir kültür ve tarih mirasına sahiptir. 27 arkeolojik, 1 doğal, 3 kentsel Sit alanına, 2042 adet korunması gereken anıtsal yapıya sahip kent yeşil dokusu, pınar suları ve şifalı kaplıcaları ile Yeşil Bursa olarak da tanınır. Bursa’da Roma ve Bizans dönemlerinden günümüze ulaşabilmiş yapı olmamasına rağmen Osmanlı’nın ilk 200 yıllık döneminde diğer kentlere göre büyük gelişmeler göstermiş, birçok mimari yapı ile süslenmiş, devrinin tanınmış medreseleri ile bilim aleminin merkezi olmuştur.
Ulu Camii
Bursa’nın en çok cemaat alan camisi Ulu Camii, ilk devir İslam mimarisinin paye ve sütunlar üzeri düz çatıyla örtülü, avlulu camileri grubuna girer. 1399 yılında Yıldırım Bayezıd tarafından mimar Ali Neccar’a yaptırılan Ulu Camii, 20 kubbe ve iki büyük minaresiyle heybetli bir cami. Her biri dört köşeli 12 büyük ayak üstüne kemer ve pandantifler aracılığıyla oturan 20 kubbesi bulunur. Ortadaki kubbenin üstü camla örtülüdür.
Yeşil Türbe
Yıldırım Bayezit’in oğlu Çelebi Sultan Mehmed tarafından 1421 yılında yaptırılmış. Kentin doğusunda, Yeşil semtinde, Yeşil Camii’nin karşısındaki tepe üzerinde yer alan türbenin mimarı Hacı İvaz Paşa. Cephelerdeki mermer çerçeve, sağır kemer ve pencerelerin etrafı geçme rumi motifli bordürlerle, diğer kısımlar ise turkuaz renkli çinilerle kaplı. Yeşile bakan çinilerle kaplı yapıyı halk Yeşil Türbe olarak benimsemiş.
Muradiye Camii
Semte ismini veren külliyenin en mükemmel yapısı olan cami, iki büyük kubbe ve yanlarda iki küçük kubbe ile örtülmüş geniş birer eyvandan ibaret. II. Murad’ın 1426-28 yılları arasında yaptırdığı yapı, Bursa mimari üslubunun tüm özelliklerine sahip. Revak cephesinin tuğlayla yapılmış arabesk motifleri ise görülmeye değer.
Bursa Kalesi ve Surları
Bithynia’lılar zamanında yapılmaya başlanan ve Roma, Bizans ve Osmanlılar tarafından da kullanılan kale çeşitli onarımlar görmüş. Surlarda görülen taşların önemli bir kısmı, Roma devrine ait sütunlar, lahit parçaları, adak mezar stelleri, heykel kaideleri ve şeref kitabeleri. 1326 yılında Bizanslılardan alınan Bursa surları, Orhan Gazi döneminde üç köşeli burçlarla takviye edilmiş. Günümüzde Çakır Ağa Hamamı ile Tophane arasında, biri silindir gövdeli, ikisi üç köşeli büyük burç kalıntıları bulunmakta.
Osmangazi Türbesi
Günümüzde Tophane Parkı’nın girişinde, sol tarafta kalan bu kubbeli yapı Mesihi’lere ait bir şapeldi. Bursa’nın fethinden sonra, Saint Elias (Elia-İlyas) Manastırı’nın şapeli mescide çevrildi ve Osman Gazi buraya defnedildi.
Orhangazi Türbesi
Tophane Parkı’nın girişinde, sağ tarafta yer alan yapı, Bursa’nın fethinden önce şehrin metropolit manastırı olarak hizmet verdiği bilinen Saint Elias’a (Elia-İlyas) ait arazi üzerinde.