Şırnak toprakları geçmişte birçok medeniyeti üzerinde barındırmış, tarih öncesi dönemlerden itibaren gerek Mezopotamya, gerek İran ve gerekse Anadolu’da kurulan devlet ve hanedanların egemenliği altında kalmıştır. Bunlar sırasıyla Asur, Babil, Hitit, Pers, Büyük İskender, Roma, Bizans, Sasani devletleri olup, bölge Hz. Ömer döneminde İslam topraklarına katılmıştır. Bundan sonra Emevi, Abbasi, Büyük Selçuklu, Artuklu, Musul Atabekleri ve Eyyubi dönemlerini yaşamış. Bir ara Akkoyunlu idaresine geçen yöre, XVI. yüzyıl başlarından itibaren Cizre merkezli Cizre (Botan) Beyleri’nin idaresine geçmiş ve Osmanlı Devleti döneminde de, bu beyliğin yönetimi devam etmiştir.
Osmanlı Devleti 1627 yılında Cizre Beyleri’nin yönetimine son vererek kendi hâkimiyetini oluşturmuştur. Cumhuriyet devrinde Siirt iline bağlı ilçe iken, 1990 yılında il olmuş ve halen ilin merkezi konumundadır.